N=irh f’kojk;kaps d”Vdjh ekoGs

N=irh f’kojk;kaps yksddY;k.kdkjh dk;Z lkMsrhu’ks o”kkZauarj gh dksV;ko/kh Hkkjrh;kapk LokfHkeku o Lokra«;kph LQqrhZ nsr vkgs- lkÚ;k txkyk vkdf”kZr djhr vkgs- f’kojk;kaps dY;k.kdkjh dk;Z v|kigh rkts VoVohr vkgs- loZxq.k laiUu- yksdfgrdkjh f’kojk;kauh d”Vdjh ‘kwj ekoG;kaP;k] iztsP;k dY;k.kklkBh nqjn`f”Vdksu Bsowu jkT;dkjHkkj dsyk- d”VdÚ;kaP;k fgrklkBh LojkT;krhy xkoxkM;kpk dkjHkkj dk;Z{ke dsyk- vlk ‘kddrkZ ‘ksdMks o”kkZuhap gksr vlrks-

jkT;kfHk”ksdkP;k osGh egkjktkauh ^{kf=;dwykoral* gk fdrkc /kkj.k dsyk- d”Vdjh iztsyk lekursph okx.kwd ns.kkÚ;k f’kojk;kauh vkiyk ^jkT;kfHk”ksd ‘kd* gh uohu dkyx.kuk Eg.kwu o”kkZjaHk ¼ikMok½ lw: dsyk- jktiq= ulrkuk f’kojk;kauh] Lor%P;k vlkekU; dr`ZRokoj j;rsps Loar= jkT; fuekZ.k dsys- laiw.kZ txkr vlk jktk ;k iwohZ >kyk ukgh o ;k iqढे gh gks.kkj ukgh-

ß iztsps lq[k rsp jktkps lq[k] iztsps fgr rsp jktkps fgr Þ ;k /;k;kus mHks vk;q”;Hkj cjhc d”Vdjh] iztsP;k j{k.kklkBh] R;kaP;k lokZafx.k dY;k.kklkBh egkjkt thou txys- dq.kch] dksGh] dkrdjh] /kuxj] egkj] jkeks’kh] ekax] yksgkj] lksukj] ekGh] dqaHkkj] HkksbZ] dkrdjh vknh fiMhr d”VdÚ;kaP;k enrhus ygku’kk tgkfxjhrwu f’kojk;kauh fuekZ.k dsys- vkn’kZ v’kh iz’kklu O;oLFkk laiw.kZ txkr loZ izFke fuekZ.k dsyh- LojkT;kps lqjkT; dsys- pksgkscktwauh iztsps ypds rkM.kkÚ;k Hkkjrkr] ekuorspk vknj dj.kkjh uohu l`f”Vp] vkiY;k vlkekU; drqZRokus f’kojk;kauh fuekZ.k dsyh- fo’ooanuh; f’kojk;kaP;k ;k vtjkej d”Vdjh ekoG;k loaxM;kaps ‘kkS;Z] ijkdze vrqyuh; vls vkgs-

laiw.kZ txkr loZizFke dY;k.kdkjh Lora= jkT; fuekZ.k dj.kkjs N=irh f’kojk; gs Lokra«kohj vkgsr- vkiY;k ‘kwj ekoG;kaoj R;kapk nkaMxk fo’okl gksrk- R;kapk foy{k.k vfHkeku gksrk- ekoG;kacn~ny egkjktkauk ftOgkGk gksrk- egkjktkauh vkiY;k 50 o”kkZaP;k vk;q”;kr 41 o”ksZ ekoG [kksÚ;kr okLrO; dsys- egkjktkaP;k iRuh ekoG [kksÚ;krhy gksR;k- vkiY;k dU;k R;kauh ;kp ekoG [kksÚ;krhy drZcxkj ekoG;kauk fnY;k- j;rsps jkT; cGdV dj.;klkBh ekoG;ka’kh jDrkps] ekuorsps ukrs tksMys- f’kojk;kauh ekoG;kauk la?kVhr d:u R;kauk dzkarhdkjd] ‘kwj ;ks)s cuoys- ijfd;kaph gtkjks o”kkZaph xqykefxjh u”V d:u j;rsps LojkT; fuekZ.k dsys-

faganoh LojkT;kP;k yढाbZr ohj ckth iklydj] ;slkth dad] ukxksth ts/ks] ukxukFk egkj] rkukth ekyqljs] ckthizHkq ns’kikaMs] vknha cjkscj fofo/k tkfr /kekZP;k gtkjks d”Vdjh ekoG;kauh izk.kph vkgqrh fnyh- LojkT;kr ftadysyk rksj.kk] LojkT;kph ifgyh jkt/kkuh jktxM ;k xMkaps] ekoG[kksÚ;kps lnSo n’kZu Ogkos ;klkBh f’kojk;kauh fdYys jk;xMkoj jktokMk o njckj gkWy ;k okLrwaph mHkkj.kh vkiY;k bPNsuqlkj dsyh-

jkT;fHk”ksd lksgG;kr jk”Vªekrk fttkÅ ekrsps n’kZu ?ksÅu egkjkt flagklukoj fojkteku >kys- vkf.k R;kauk leksj fnl.kkÚ;k rksj.kk] jktxM] ekoG [kksÚ;kaps izFke n’kZu >kys- ek>k d”Vdjh ekoGk vkf.k ek>k ekoG izns’k lnSo ekÖ;kleksj jgkok gh egkjktkaph bPNk iw.kZ >kyh-

f’kojkT;fHk”ksd ‘kd egkjk”Vªkr toG toG 104 o”kZ pkyyk-lu 1777 e/;s is’kO;kaP;k gkrh jkT; lw=s loZLoh vkyh- lkrkjps N=irh ;kaP;k gkrh dsoG ukeek= vf/kdkj jkfgys- rsOgk ukuk QM.kohl o l[kkjke ckiw ;kauh nqljk ‘kkgw N=irh f’kojk;kauh lq: dsysyk ^jkT;fHk”ksd ‘kd* gk ‘kd diVuhrhus csn dsyk-

R;kuarj f’kojk;kaP;k yksddY;k.kdkjh dk;kZpk folj iM.;kl lq:okr >kyh- is’kokbZr rj dGlp >kyk] f’kojk;kauh j;rsP;k dY;k.kklkBh fnysY;k vkKk] vkns’k Mkoywu iztsyk NGys tkÅ ykxys- tkrh&/kekZPkk HksnHkko loZ= okkyh- vla?fVr] nqcG;k tursyk dks.kh okyhp mjyk ukgh-

vktps ikaढjis’ks bfrgkldkj f’kojk;kaP;k bfrgklkps la’kks/ku dj.;kis{kk R;kaP;k yksddY;k.kdkjh dk;kZps iqjkos u”V d:u Lor%P;k LokFkkZlkBh pqdhpk bfrgkl tursleksj ekaMr vkgsr- N=irh f’kojk; fganw /kekZps vlrkuk dsoG fganw /kekZps dY;k.k u djrk loZ/keZ leHkkokps rRo R;kauh vafxdkjys- ijarq f’kojk;kaps uko ?ksÅu dkgh LokFkhZ] ढksaxh] jktdkj.kh lektkr tkrh&HksnkP;k fHkarh etcwr djhr vkgsr- yksddY;k.kkyk eqBekrh nsÅu tursph Qlo.kwd djhr vkgsr-

dksV;ko/kh Hkkjrh;kaP;k rlsp TkxHkjkrhy dzkarhdkjdkaP;k ân;kr Lokra™;kph T;ksr izTofyr dj.kkÚ;k N=irh f’kojk;kaP;k ekoG;k loaxM;kaP;k ‘kkS;kZph R;kaP;k fBdk.kkaph ekfgrh ?ks.;kps d”Vgh dks.kh ?ksrys ukgh- ijkdzeh ekoGs] R;kaph ukos] ‘kkS;Z vukfed jkfgys- bfrgkldkjkauhgh ekoG;kaph xkos o R;kaph ukos lektkyk d/kh dGw fnyh ukghr-

‘kwj ekoG;kaP;k Lej.kkFkZ N=irh f’kojk;kauh xMdksVkaP;k ;q++) Hkwehr [ksM;k&ikM;kr Lekjds mHkkjyh- R;kaP;k ‘kkS;kZpk xkSjo dsyk- ek= R;kaP;k oa’ktkauk vkiY;k ‘kwj iqoZtkaps Lej.kgh jkfgys ukgh- R;kauk vkiY;k iqoZtkaP;k ijkdzeakpk] f’kojk;kaP;k vkn’kkZpk folj iMyk vkgs- R;keqGs R;kaP;k ukokph T;ksr vFkok i.krhgh dks.k ykor ukgh- v’kk gtkjks vukfed ‘kwj ekoG;kaP;k ‘kkS;kZph vksG[k Ogkoh] ;klkBh ^N=irh f’kojk;kaps d”Vdjh ekoGs* gs ekoG izns’kkrhy ,sfrgklhd o orZeku fLFkrhps o.kZu dj.kkjs NksVs iqLrd izdkf’kr dfjr vkgskr-

;k iqLrdkrhy ekfgrh lR; ?kVusoj] izR;{k la’kks/kukus fyghyh vkgs- ;klkBh 23 o”kZs ekoG[kksÚ;kr ik;ihV dsyh- f’kojk;kauh dks.kR;kgh xMkoj Lor%ps uko dksjys ukgh- LojkT;krhy tfeuh vkiY;k dqVwckaP;k] ukrsokbdkaP;k ukos u djrk] fujk/kkj d”Vdjh iztsyk fnY;k- R;kauk LFkS;Z feGkos ;klkBh [ksMh oloyh- R;kauk vk/kkj fnyk- N=irh f’kokth egkjkt ^dqGokMh Hkq”k.k* Eg.ktsp ‘ksrdÚ;kaps] xksjxfjckaps] ‘kksf”krkaP;k eqDrhps jkTks- N=irh f’kojkaP;k LojkT;kph deZHkweh vlysY;k ekoG Hkwehr] ekoG;kaP;k d”Vdjh dqVwackr ek>k tUe >kyk-

N=irh f’ojk;kaP;k ekoG;k oa’ktkauk U;k; feGkok] rks fg.koyk tkÅ u;s] R;kaph mis{kk Fkkackoh] ;klkBh vkEgh o;kP;k lksGkO;k o”khZ ekoG;k o”khZ ekoG;k ekoGk toku la?kVuk LFkkiu dsyh- vU;k;xzLr ekoG;kaP;k U;k; gDdklkBh tuvkanksyus lq: dsyh- misf{kr ekoG;kauk lUeku feGkok] nksu ?kkl lq[kkps feGkosr- ;klkBh vkEgh f’kojk;kaP;k vkn’kZ uhrheqY;kapk okjlk tru djhr vkgksr o vk;q”;kP;k v[ksjP;k ‘oklki;Zar dj.kkj vkgksr- N=irh f’kojk;kapk okjlk tru dj.kkjs N=irh ‘kkgw egkjkt ;kapk vkeP;k f’ksk;kZyk euksiwoZd vkf’kokZn feGkyk-

N=irh f’ojk;kaPkk okjlk tru dj.kkjs vknjuh; N=irh ‘kkgw egkjkt ;kapk vkeP;k f’kodk;kZyk euksiwoZd vkf’kokZn feGkyk- N=irh jktkjke ;kaP;k 300 O;k iqw.;rhFkh fnuh 29 ekpZ 2000 jketh fdYys flagxMkoj vkEgk ekoG;kauk cjkscj ?ksÅu ,dkp iaxrhyk] tfeuhojhy rIRk ekrhr clwu vknjuh; N=irh ‘kkgw egkjkt ;kauh tso.k dsys- ekoG;kaP;k lkscrhus tso.k d:u N=irh ‘kkgw egkjktkauah f’kojk;kapk lerspk egkea= vkEgkyk fnyk- R;kaP;k ‘kqHskPNk vkeP;k dk;kZl o ;k iqLrdkP;k ys[kuklkBh izsj.kknk;h BjY;k-

iq.ks ftYgk ifj”knsps f’koHkDr dk;kZdkjh vf/kdkjh jktsanz pOgk.k lkgsc ;kauh ekoG;kaP;k vardj.kkr f’kojk;kaph ‘kDrh] HkDrh] ‘kkS;Z lrr tkx `r jgkos ;klkBh eu%iwoZd ‘kwHksPNk nsÅu f}rh; vko`RrhlkBh fnysys izksRlkgu cgqeksykps Bjys-

fnoaxr T;s”B lkfgfR;d f’kokthjko lkoar ;kauh ekoG;kaP;k ‘kkS;kZoj iqLrd fygkos v’kh lwpuk dsyh gksrh- R;kaP;k lwpusizek.ks iqLrd ys[kukps dke lq:gh dsys- R;kauh osGksosGh ekxZn’kZu dsys-

;k loZ ekU;kojkaps o vkEgkl enr lgdk;Z dj.kkÚ;k lokZaps ‘kr’k% _.kh vkgksr-